De stad Luik blijft zich transformeren. Vandaag is het de wijk Bressoux die op spectaculaire wijze herontwikkeld wordt. De komst van de nieuwe tramlijn, met aan haar eindpunt de vestiging van het Onderhouds- en Stallingcentrum en een park-and-ride (P+R), de bouw van de nieuwe tentoonstellingshal (Liège Expo) en nu de inhuldiging van nieuwe vervoersinfrastructuur, realiseren zich in een recordtijd. Studiebureau greisch kreeg de kans om actief bij te dragen aan deze verschillende projecten en mee te werken aan de transformatie van de noordelijke toegang tot de stad.
Een nieuwe visie op mobiliteit
Vanuit Maastricht eindigde de autosnelweg E25 historisch gezien ter hoogte van de Atlasbrug en bood ze voertuigen directe toegang tot het stadscentrum. Deze schijnbaar handige configuratie vormde in werkelijkheid een ondoordringbare corridor, ontoegankelijk vanuit Droixhe en Bressoux, en doorgaans gekenmerkt door (zeer) druk verkeer als overgangszone tussen een snelle verkeersas en een stedelijke pool. Gedubbeld door een sobere parallelweg (de Georges Truffautlaan) bood dit tracé bovendien geen toegang tot de Maasoevers en had het geen enkele landschappelijke kwaliteit.
De boulevard die op dinsdag 30 september werd ingehuldigd, is het resultaat van jarenlange reflectie en werkzaamheden, met als doel de “grens” van Luik naar de stuwdambrug van Monsin (ongeveer 2 km noordelijker) te verleggen en comfort, multimodaliteit en biodiversiteit aan de heringerichte zone te bieden. De A25 en de Georges Truffautlaan hebben nu een nieuw gezicht! Om de toegankelijkheid van Bressoux te verbeteren, werden nieuwe oversteekplaatsen en kruispunten aangelegd. Deze nieuwe aanpak zorgt voor een echte verkeersrust. Het project omvat ook een reflectie over zachte mobiliteit en de verbinding met de Maas.
Het vrachtverkeer, essentieel voor de bedrijvigheid van de industriële pool van Droixhe, wordt via de aanleg van een nieuwe ongelijkvloerse doorgang naar de Rue de Jupille geleid. Ooit doodlopend, is het uiteinde van deze laan nu verbonden met de nieuwe boulevard en verlicht het de druk op het snelwegknooppunt bij de stuwdambrug, dat vroeger verzadigd was.
In de richting van Luik werd een tweede kruispunt (ditmaal gelijkvloers) aangelegd ter hoogte van de nieuwe toegangsweg naar de P+R van Bressoux en versterkt zo de verbinding met de nieuwe tramlijn. Deze schakel is essentieel om het modal shift richting de tram aan de noordelijke toegang van de stad te stimuleren.
Daarnaast profiteren de entiteiten dicht bij Luik (zoals het dorp Wandre) van een directe en veilige route voor zachte mobiliteit naar het stadscentrum (fietssnelweg).
Van autosnelweg naar suburbane boulevard
De oorspronkelijke zone bestond uit een verharde strook van ongeveer 30 m breed: 2 x 2 autosnelwegrijstroken, twee pechstroken en de Georges Truffautlaan. Ze vormde een onoverkomelijke barrière tussen de wijk Droixhe en de Maas.
Deze grens is nu vervangen door een suburbane boulevard: 2 x 2 rijstroken voor auto’s, geflankeerd door twee tweerichtingsfietspaden en trottoirs. De resterende ruimte is bestemd voor landschappelijke inrichting. Deze nieuwe verdeling van de vervoerswijzen, met bijzondere aandacht voor actieve modi, maakt een echte vergroening van de verkeersader mogelijk: hoogstammige bomen van verschillende soorten gecombineerd met bodembedekkers. Het project voorziet ook in toegang tot het fietspad langs de Maas.
Beheer van een kritiek punt: verkeer naar de industriële pool
De industriële pool van Jupille genereert een belangrijk vrachtverkeer dat efficiënt moet worden verbonden met de boulevard en het nieuwe uiteinde van de autosnelweg, nu voorbij de stuwdambrug. Om dit verkeer vlot te laten verlopen, volstond een kruispunt met verkeerslichten niet, vooral niet tijdens de spitsuren: de aanleg van een onderdoorgang was noodzakelijk om de longitudinale en transversale verkeersstromen te laten samenleven. Twee rijstroken (één in elke richting) maken nu gebruik van de onderdoorgang, wat de veiligheid en efficiëntie van dit verkeersknooppunt garandeert.
De structuur van dit kunstwerk werd bepaald door de aard van de ondergrond, de nabijheid van de Maas en de aanwezigheid van het grondwater. Met een lengte van 300 m en een maximale diepte van 6 m vergde de onderdoorgang een veilige ontgraving van 14.000 m³ grond. Klassieke oplossingen (ankers of damwanden) waren onverenigbaar met de beperkingen van nutsleidingen en de beschikbare ruimte om het verkeer tijdens de werkzaamheden te handhaven. Er werd gekozen voor secanspalen. Deze waterdichte en zelfdragende wand werd aangevuld met een gewapend betonnen tegenwand en een alveolair geluidscherm om resonantie en overlast voor de buurt te beperken.
De nieuwe infrastructuur wordt ook gebruikt door RESA, die er zijn middenspanningskabelnet onder het nieuwe fietspad heeft geïnstalleerd.
Een vergroende toegang op stedelijke schaal
De ruimtes zijn opnieuw ingericht ten gunste van zachte mobiliteit en groene zones, terwijl de functies voor zwaar en licht wegverkeer behouden blijven. Deze landschappelijke aanpak hertekent de publieke ruimte. De verlaging van de maximumsnelheid (nu 50 km/u langs de boulevard) wordt natuurlijk afgedwongen door de breedte van de rijbaan, de transversale indeling, de aanwezigheid van hoge begroeiing en de plaatsing van signalisatie op menselijke schaal. Luik krijgt zo een echte noordelijke toegangspoort, een voorbode van toekomstige kwalitatieve ontwikkelingen, zowel op het vlak van stedelijkheid als van economische opportuniteiten.
Het project in cijfers
- 2 km autosnelweg gedeclasseerd
- 50% minder ruimte voor de auto
- Aanleg van twee tweerichtingsfietspaden
- Twee nieuwe voetpaden
- Een nieuwe onderdoorgang: 295 m lang, 14.000 m³ ontgraving, 740 secanspalen van 88 en 63 cm diameter
- Een nieuwe toegangsweg tot de P+R van de tram en tot de FIL (Foire Internationale de Liège)
- 228 geplante bomen
- 7.600 m² bodembedekkers en 3.960 m² grasvelden
De actoren van het project
- Opdrachtgever: Service public de Wallonie – Directie van de wegen van Luik
- Architect: Canevas
- Studiebureau: Bureau greisch
- Landschapsarchitect: Du Paysage
- Mobiliteitsadviseur: Transitec
- Veiligheidscoördinatie: PS2
- Aannemer: SM Galère – ABtech